AŞK ROMANTİZMİN KRALLIĞIDIR

Aşk, bir başka varlığa karşı duyulan derin sevgi (TDK,Felsefe Terimler Sözlüğü,1975). Sevgi kuramının kurucusu Psikanalist Erich Fromm, sevgiyi, insanlığın sorunlarına bir yanıt olarak, kişideki aktif ve yaratıcı gücün kaynağı bir enerji olarak ve bu söz konusu yaratıcılıkla sevmeyi de bir sanat olarak tanımlar(Erich Fromm, Sevme Sanatı). Bir sanat olması bakımından da uygulamada olgunluk gerektirir. Bakılan bu olgunluk kavramı ise; kişiden kişiye değişkenlik gösterebileceği gibi hangi bakış açısıyla bunu anlamlandırdığına da bakabiliriz.
‘Aşk’ kelimesi ilk duyduğumuzda rengiyle bile özdeştirdiğimiz sıcak ve samimi bir duygu olmasıyla ilişkili olarak görüyoruz. Genele baktığımız da bu güzel duygu olarak adlandırdığımız kavram kimi zaman problem olarak da karşımıza çıkabiliyor. ‘Çok âşık olmak’ ve ‘Hiç âşık olmamak’ olarak iki uç noktada ele alabiliyoruz.

Çok âşık olmak nedir?
Kişinin dürtülerini kontrol edemediği bazı durumlar da ortaya çıkar. Bu durum genel de kişinin belirli bir ölçüt ile sınırlandırmalar da bulunmamasıyla başlar. Kişi bu durum da gerçek hisleri dışında yaklaşım sergiler ve tutarsız ilişkilerin temelini oluşturabilmektedir. Aşk duygusunu sağlıksız bir şekilde yaşanmasına sebep olur. Hiç aşık olmamak ise; bu durumların gözlemlenemediği durumlardır.

Aşkın evreleri nedir?
Arzu, çekim ve bağlılık olmak üzere üç evrede incelebiliriz. Arzu, en tutkulu dönemi olan ilk evresidir. Çekim, adrenalin, dopamin ve seratonin hormonlarıyla hareket edilen evredir. Bağlılık ise, Oksitosin ve Vasopressin hormonları ile ilişkilidir.

Beyin yapısı, kadın ve erkekte ki aşkı etkiler mi?
Kadınlarda duygu temelli sağ, erkeklerde mantık ve analiz temelli sol beyin daha çok çalışıyor. Örneğin, bir alışverişe gidildiğinde erkek; o ürünün ucuz ve kaliteli olsun derken, kadın; bunların yanı sıra daha estetik görünümü de olmasına dikkat eder. Kadın beyninde, empati daha ön planda olduğunu da görebiliriz. Diğer bir deyişle; bir oyun kurduklarında erkek çocuk düştüğünde oyuna devam ederken, kız çocuk yardım etmeye gider.

Aşk Ölçülebiliyor mu?
Bazı çalışmalarda, fonksiyonel MRI kullanılarak, romantik aşk ile ilgili sinir yapıları incelenebilmiştir. MRI yapılırken kişiye sevdiği kişinin fotoğrafları gösterilmektedir ve daha sonra arkadaşlarının fotoğrafları gösterilerek tekrar MRI yapılmaktadır. Her iki durumda elde edilen sonuçlar kıyaslanabilmektedir. Romantik aşk; Ventral Tegmantal Alan, Ventral Striatum ve Nukleus Accumbens denen beyin kabuğunun altındaki bölümlerle ilişkilendirilmiştir. Yoğun aşk duyguları yaşanırken, bu bölgelerde faaliyetler artmaktadır.(2008, Kayalık)

Aşık olan kişinin yaşam biçimi değişir mi?
Kişi âşık olduğunda yaşam biçimi değişiyor ve 60 dakikanın 59 dakikasını aşık olduğu kişiyi düşünmekte kendisini bulabiliyor. Acaba oda beni düşünüyor mu? Acaba şuan nelerle uğraşıyor? gibi.. İstemsizce gelen düşüncelerle hareket etme halinde kendisini bulmasıyla sonuçlanıyor. Burada beyinde ki aktivasyon sisteminde de kişi aşık olduğu kişiyi düşünürken belli hücreler devreye giriyor ve sadece onlar hareket halinde olduğu gözlemleniyor. Bu durumda kişi o kişiyle ilgili olarak anıları kaydediyor ve bu kaydetme üzerinde kişiyi tanımlıyor.
Aşkın durumu nasıl değerlendirilir?
Aşk, kişilerde oldukça değişkenlik gösterilebileceği gibi kimi durumlarda karşılık bulunamadığı zamanlarda ise, romanlaşa biliyor. Eğer ilişki karşılıklı ve iyi bir iş birliği şeklinde götürüyorlarsa, aşk uzun süreli olmasına sebep oluyor. Kişiler iyi bir iş birliği şeklinde sürdüremezlerse bu çatışmalı iletişim haline dönüşüyor. Bunlar; güç çatışması, üstünlük çatışması, kişilik çatışması ve sorun çözme stili geliştiremedikleri için aşk bir müddet sonra yok oluyor. Kadın ve erkekler de biyolojik eğilim nasıldır? Erkek erotizmi önemserken, kadın romantizmi önemsemektedir. Diğer bir deyişle, erkek romantizm verir erotizmi ister, kadın erotizmi verir romantizmi ister.
Tedavisi nasıl olmalıdır?
Kişi, başta bahsedilen ‘çok aşık olma’ durumunda kendini kaybetme ve realite kavramını yitirme durumda ve ‘hiç aşık olmama’ herhangi bir duygu durumunu ortaya çıkaramama halinde alanında uzman bir kimseden destek alması gerekir.

Genel içinde yayınlandı